Baardwijkse Overlaat
Eigenaar(s): Natuurmonumenten
Dit natuurgebied werd vroeger gebruikt als overlaat. Bij hoge waterstanden in de Maas stroomde het water naar de Overlaat.
Het natuurgebied De Baardwijkse Overlaat ligt ten oosten van Waalwijk. De Baardwijkse Overlaat is grotendeels eigendom van Natuurmonumenten. Sinds 1978 is deze organisatie eigenaar van 48 hectare. De Baardwijkse Overlaat functioneerde om het water van de Maas op te vangen in tijden van overstromingen. Hierdoor onstonden plassen en is trekpleister voor amfibieën geworden. in het bos om het Lange Wiel ziet men veel paddestoelen.
Overstromingen
Sinds de middeleeuwen is men bezig de overstromingen van de Maas, de Aa en de Dommel die veel water afvoerden. Soms was het water niet te afvoeren en overstroomde Het Bossche Broek, De Maas overstroomde bij Grave. Het water werd onder andere opgevangen in de Beerse Overlaat. Grote gebieden (stroomafwaarts en zuidelijk van de Maas) kwamen dan onder water te staan. Om het water naar het westen te begeleiden werden er dijken (zoals de Heidijk) in het noorden gebouwd en in het zuiden begrensten de hogere zandgronden het water.
Hoge Diversiteit
De grote variatie van de landschapstypen in de Baardwijkse Overlaat komt niet zo vaak voor. Het gebied kenmerkt zich met uitgestrekte vennen, eiken-, berkenbos, grazige weilanden, een productiebos in verval met veel dood hout, poelen met riet, beschermende wallen met doornstruiken.
Op veel gebieden grijpt Natuurmonumenten in om de diversiteit niet kwijt te raken. Zo werd met succes de vogelkers bestreden die geplant was om de onderlaag van het bos te vullen waardoor bomen de hoogte in zouden schieten in plaats van de breedte. Er wordt ook gebruik gemaakt van grazende rundvee om het probleem beheersbaar te houden.
De Spoelgaten
De verschillende spoelgaten geeft onderdak voor de kikkers en de salamanders. Bij mooi weer vindt men veel kikkers aan de rand van de poelen. De salamanders maken gebruik van dood hout in het water.
Op de oevers en poelen zien we de braziliaans vederkruid, moerashertshooi, stijve moerasweegbree. Maar niet alleen de vogels en bijzondere planten maken van de Baardwijkse Overlaat een pareltje. De paddenstoelen dragen hun steenje ook bij.
