Nationaal Park De Maasduinen
Eigenaar(s): Staatsbosbeheer, Stichting het Limburgs Landschap, Gemeente Bergen
Het Nationaal Park Maasduinen is een typisch rivierenlandschap waar de Maas en ook gedeeltelijk de Rijn (gedurende de ijstijd) het terrein vorm hebben gegeven. De langgerekte vorm van het nationaal park in het Noorden van de provincie Limburg kenmerkt zich met typische rivierduinen, jonge aangeplante bossen en glooiende heidevelden.
Op sommige plekken treffen we duinlandschap aan met zandverstuiving en karakteristieke paraboolduinen. Dit zijn duinen die door de wind zijn opgeblazen tot zandruggen en in de loop der jaren door de wind de vorm van een hoefijzer hebben aangenomen.
Historie
Napoleon betitelde de Lage Landen ooit als een 'aanslibsel van de rivieren'. Hier heeft hij een goed standpunt, want het landschap van de Lage Landen was doorsneden door meanderen rivieren, slingerende riviergeulen en kronkelende beekjes die op weg zijn naar de zee. Het stromende water heeft tijdens zijn weg naar de zee het landschap vormgegeven door steeds dieper in het bodem snijden terwijl de beddingen constant geleidelijk opschoven. Hierdoor bleven de zogenaamde rivierterrassen over.
Er werd ook heel veel zand, grind en klei aangevoerd vanuit West-Europese landen en afgezet langs de oevers. In de droge tijden kwam de Maas droog te liggen en het zand werd door de wind opgeblazen tot rivierduinen. Deze zijn vandaag de dag nog zichtbaar door heel de provincie Limburg.
Een fraai heuvelachtig landschap
Het Nationaal Park Maasduinen is een gordel van aaneengeschakelde natuurgebieden die elk hun eigen karakteristieke kenmerken hebben. De voormalige graasgebieden uit de Middeleeuwen, waar de schaapkuddes van de boerenbedrijven graasden, zijn tegenwoordig natuurgebieden waar zeer gevarieerde flora groeit zoals dophei, zonnedauw, lavendelheide. Ook reptielen zoals de levendbarende hagedis of de hazelworm vinden droge heide een aangename plek om te broeden of te verblijven.
In de begin van de 19e eeuw heeft men naaldbomen geplant op de stuifzandduinen, zodat de boeren geen last meer van het stuivende zand zouden hebben. Ook relatief oude bossen die als productiebossen dienden hebben tegenwoordig een rijke flora en fauna. De bossen wisselen af met broekbossen, moerassen en tientallen vennen waar grote populatie reptielen en amfibieën leeft.
Naast de rijke natuur zijn er ook sporen van menselijke activiteit uit de prehistorie. In het Landgoed De Hamert ligt een vorstengraf van 3 meter hoog en 25 meter breed. Sommige gedeeltes zijn rijk met cultuurlandschap houtenwallen, imposante kastelen, monumentale boerderijen. Kortom een nationaal park met een rijke combinatie van natuur en cultuur.
