Neeltje Jans
Eigenaar(s): Natuurmonumenten, Stichting Het Zeeuwse Landschap
Van een opgespoten zandplaat naar een natuureiland met duinen, natte valleien, een geul en de welbekende stormvloedkering.
Neeltje Jans, een voormalig opgespoten zandplaat in de monding van de Oosterschelde, is een natuureiland met duinen, natte valleien, een geul en een vogeleiland. Een waar natuureiland gevormd in de strijd met de zee. Natuur en natuurbeschermers kregen na de bouw van de stormvloedkering in de Oosterschelde vrij spel en hebben het eiland omgevormd tot een bijzonder natuurgebied. Een natuurgebied met een educatief attractiepark: Waterpark 'Neeltje Jans'. Hier worden we spelenderwijs geïnformeerd over het Nationaal Park Oosterschelde.
Historie
Voordat de stormvloedkering er was, waren er veel zandplaten in de monding van de Oosterschelde. Neeltje Jans was een van die zandplaten en lag centraal tussen de eilanden Schouwen-Duiveland en Noord-Beveland.
Over de herkomst van de naam 'Neeltje Jans' bestaan meerdere verklaringen. Zo wordt er gezegd dat er ooit een schip is gestrand met de naam Neeltje Jans en de zandplaat daarnaar is vernoemd. Een andere verklaring voor de naam komt uit het Grieks: Neeltje Jans zou een samenvoeging zijn van de woorden Ne/Helle/Jaan/s, wat vrij vertaald ' Vrouwe of Godin van de Zee' betekent.
Voor de bouw van de stormvloedkering is de zandplaat aan het westelijke deel opgespoten(wanneer was dit precies?). Op die manier verrees er een werkeiland in de Oosterschelde. Dit werkeiland was de spin in het web van de Oosterscheldewerken. In 1979 is er een informatiecentrum gebouwd over de werkzaamheden in de Delta. Door het grote succes is de functie van het informatiecentrum verbreed en de naam omgedoopt tot Delta Expo.
In 1988 wordt het buitengebied van Neeltje Jans door natuurbeschermers Natuurmonumenten en het Zeeuwse Landschap uitgebreid met duinlandschap. Het duinlandschap bestaat uit een slufter, stuifduinen en op 80 meter afstand een vogeleiland. Na de bouw van het duinlandschap heeft de natuur, onder beheer van Natuurmonumenten en het Zeeuwse Landschap, zijn kans gegrepen en het landschap verder ontwikkeld.
Onderdeel van het Nationaal Park Oosterschelde
Op Neeltje Jans gaan recreatie en natuurontwikkeling hand in hand. Het eiland is dé plek geworden om lekker te struinen door de duinen of uit te waaien op de uitgestrekte stranden. Voor de jeugd is er attractiepark Waterland 'Neeltje Jans'. Hier kunt u de Oosterschelde opvaren met de rondvaartboot om achtergrondinformatie over het gebied te krijgen. Daarna gaat de kapitein van de boot op zoek zeehonden.
Natuur
Bij de ontwikkeling van de duinlandschappen is Neeltje Jans verdeeld in deelgebieden. Het middengedeelte is omgevormd tot jonge zeeduintjes met vochtige valleien en een duinmeer. Aan de Oosterscheldekant is er een slikkengebied en een vogeleiland aangelegd. Aan de Noordzeekant is een slufter aangelegd met stranden en aangrenzende duinen.
De natuur greep elke kleine kans aan om het gebied verder te ontwikkelen. Op de slikken en het vogeleiland broeden de pioniervogels, zoals visdiefjes, sterns en plevieren. De zeldzame dwergsternen en bergeenden broeden ook op het jonge eiland. De planten hebben op hun beurt vrij snel beslag gelegd op de zandvlaktes. Zeeraket, jacobskruiskruid en duindoorn groeien overal op de jonge duinen. In de vochtige valleien worden verschillende soorten mossen en duizendguldenkruiden goed vertegenwoordigd.
Wat zoogdieren betreft, zijn de zeehonden opvallend goed vertegenwoordigd. Daarnaast laten konijnen zich overal op het eiland zien.
