Polder Over-Heicop
Eigenaar(s): Stichting Het Zuid-Hollands Landschap
Midden in de Vijfheerenlanden een reservaat met griefbosjes, relatief oude populierenbos, grienden en schrale graslanden.
De voormalige polder Over-Heicop, midden in Vijfheerenlanden, is een klein reservaat met een bescheiden variatie in planten en dieren. De polders in de regio zijn door de jaren heen beïnvloed door de boeren en daarom is de regio rijk aan cultuurhistorische waarden.
De beheerder en eigenaar het Zuid-Hollands Landschap helpt de natuur hier een handje. Zo worden de griefbosjes gefaseerd in stand gehouden en in het relatief oude populierenbos worden oude bomen niet weggehaald waardoor het een trekpleister is voor vogels. Grienden worden traditioneel bijgehouden en in de schrale graslanden heeft de natuur vrij spel. Het natuurgebied Over-Heicop is een oase van rust onder de schaduw van de nabij gelegen steden en daarom ideaal voor natuurliefhebbers.
Historie
De oorsprong van de valleien en de heuvels in de regio Utrecht ligt in de ijstijd. Het schuivende ijs vormde de heuvels in de provincie Utrecht maar ook de valleien. De valleien zijn altijd onder invloed geweest van het stromende water van de hoger gelegen heuvels. Dit zorgde ervoor dat de valleien uitstekende veengebieden werden.
In de middeleeuwen werd hier dankbaar gebruik van gemaakt. Er ontstond een grote vraag naar veen als brandstof en Nederland was een van de grootste leveranciers. Door de veenwinning ontstonden petgaten en legakkers. Hierdoor werden de percelen rechthoekig. De vraag naar veen verdween later en de rechthoekige percelen werden voornamelijk voor landbouw gebruikt.
De boeren speelden ook handig in op de grote vraag naar griendhout. Er werden grienden aangelegd om extra inkomsten te genereren. De takken van de wilgen werden in de middeleeuwen gebruikt voor het maken van manden, bezems, het afbakenen van percelen of voor oeverbescherming.
De natuur in polder
Natuurgebied Over-Heicop is eigendom van het Zuid-Hollands Landschap en is sinds kort toegankelijk voor wandelaars. Het relatief kleine reservaat is te verdelen in een vijftal terreinen, namelijk: de griefbosjes,het oude populierenbos, het traditionele griendenterrein, de schrale graslanden en een nieuw terrein met een klein aangelegd bos.
De griefbosjes
De griefbosjes werden vroeger door de boeren gebruikt voor huishoudelijke doeleinden. Na 1950 heeft het griefbos zijn functie verloren en wordt het door de beheerder Zuid-Hollands Landschap gefaseerd afgezet.
De oude populierenbos
Het oude populierenbos was aangelegd door de boeren met de gedachte dat het snel zou groeien en geld zou opleveren. Maar het leverde niet het verwachtte resultaat. Deze bomen hebben een grote bijdrage geleverd aan de vorming van de natuur. De dode bomen zorgen voor nieuw leven in de vorm van paddenstoelen en insecten.
De grienden
De grienden in het gebied worden door de beheerder het Zuid-Hollands Landschap in stand gehouden zodat de oer-Hollandse griendcultuur niet verloren gaat. Er zijn rijen wilgen geplant en momenteel worden ze alleen gebruikt voor onder andere oeververdediging.
Schrale graslanden
De terreinen met schrale graslanden zijn volledig in handen van de natuur. De graslanden zijn door de jaren heen niet bemest en daarom zijn ze rijk aan verschillende plantensoorten.
Aangeplant bos
Als laatste is er een terrein aangeplant met bomen en het terrein is een bos in vorming. Dit terrein dient als brug tussen de bestaande bossen. Zo kunnen de dieren gemakkelijk heen weer tussen de bestaande bossen.
De voormalige polder Over-Heicop is nu een natuurrijke polder met bosjes, schrale graslanden en grienden. Waar de natuur vrijspel heeft en de oer-Hollandse culturen worden bewaard.
