Het ontleend zijn unieke karakter aan het feit dat het nog een landgoed is in de ware zin van het woord: Het bestaat uit bossen, boerdereijn, en agrarische gronden, met daarin een park, waarin het door een schitterende tuinaanleg omgeven kasteel gelegen is.
Dit van oorsprong vroegmiddeleeuws kasteel (1190) dankt zijn naam aan Jacob van Mithdac, de eerste Heer van Middachten. Alhoewel het kasteel Middachten zijn oorsprong vindt in de vroege middeleeuwen, dateert de huidige gedaante uit het einde van de 17de eeuw.
Door vererving is het beheer van het landgoed in handen van de 24ste Vrouw van Middachten I.A. Gravin Ortenburg-Graving van Aldenberg Bentinck. Omdat Middachten nooit is verkocht, maar van de ene generatie op de andere is overgegaan, is Middelachten zo 'compleet' gebleven.
het kasteel is nog ingericht met de oorspronkelijke inbedoel, waaronder een grote collectie portretten, vele 17de, 18de, 19de, 20ste eeuwse meubels, maar ook kasten met serviezen, galswerk, zilver en linnengoed.
Ook de tuinen van middachten vinden hun oorsprong in de 17e eeuw. In de strakke omlijsting van de met leifruit beklede tuinmuur en buiten grachten is de ontwikkeling van de tuingrachten van drie eeuwen terug te vinden. In het midden van de 19de eeuw drukte de fameuze landschaparchitect C.E.A. Petzold zijn stempel op Middachten. Rond 1900 was het Hugo Poortman die de tuin zijn huidige aanzicht heeft gegeven. Na periode van versobering hebben vanaf 1983 vele verjongings- en restauratiewerkzaamheden plaatsgevonden, waarvan de resultaten nu te bezichtigen zijn.
De huidige tuin valt onder te verdelen in diverse groene kamers ofwel buitenzalen, waaronder de lage tuin met éénjarige zomerplanten, de cirkelvormige vaste planten border, het 'groene theater', de kruidentuin, de oranjerietuin, vele heestervakken en een klimrozen omzoomde grastennisbaan, die wordt afgesloten door een voor Nederland unieke treillage.
Kasteelfair Middachten 'een landgoed in bedrijf' wordt nog ambachtelijk gewerkt. De fair is te bezoeken om de kunst van het tuinieren bekijken en de biologische producten proeven.