Het Nationaal Park Veluwezoom kenmerkt zich met glooiende heuvels bedekt met heide, hier en daar een alleenstaande boom en/of een mozaïek van donkergroene bossen. Hierdoor nodigt het landschap uit gefotografeerd te worden. Eén keer per jaar, in de maanden augustus en september, verandert het glooiende landschap in een paarse massa tot aan de horizon. In deze periode is de heide namelijk in volle bloei. Dit fenomeen is ons onderwerp voor deze tutorial.

In deze tutorial laten we zien hoe je het beste heide kunt fotograferen. Zo worden de vragen hieronder één voor één behandeld en beantwoord:

• 1. Wat heb ik nodig om heidevelden te fotograferen?
• 2. Waar zijn de heidevelden in Nederland?
• 3. Wanneer kan ik het beste fotograferen?
• 4. Hoe maak ik mijn heidefoto’s interessanter?
• Inleiding

Om te beginnen moeten we ons goed voorbereiden. We beginnen met vooronderzoek naar heide, zoals: wanneer is heide in bloei? Welke dieren en planten zijn er te vinden in de heidevelden? Vervolgens zoeken we een locatie uit en dan gaan we foto’s schieten.

Heide

Nederland is rijk aan natuurgebieden met heide. Hierdoor is het gemakkelijk om een heideveld bij je in de buurt te vinden. Maar desondanks zijn er maar een aantal heidenvelden die fotogeniek zijn. De Posbank van het nationaal Park Veluwezoom is onze favoriete plek om heide te fotograferen.

Voor het ontstaan van de heide moeten we terug naar de Middeleeuwen. In die periode lieten de boeren hun schapen grazen op afgelegen gebieden en ‘s nachts bleven de schapen in de zogenaamde poststallen. Een poststal is een stal waar de mest opgepot werd in combinatie met lagen stro. Na verloop van tijd was de mest gerijpt en aangestampt, samen met de meerdere lagen stro. Vervolgens werd de mest dan verspreid over de akkers. Door dit proces ontstonden woeste gronden (geen productieve akkers) met onder andere heide.

Tegenwoordig worden deze velden met heide in stand gehouden, omdat ze deel uit maken van onze cultuurhistorie. De velden zijn aangewezen als natuurgebied en zijn toegankelijk voor wandelaars tussen zonsopkomst en zonsondergang.

Heide is te verdelen in droge en natte heide. De droge heide bestaat uit struikhei en bochtige smede. Natte heide kenmerkt zich weer met dopheide en pijpenstrootje. Verder bloeit de heide in de periode eind augustus tot en met begin september.

Locatie

Om heide te fotograferen hoef je dus niet ver te reizen. Gebruik de natuurgebiedenkaart van hollandgroen.nl om een heideveld bij je in de buurt te vinden. Wij hebben gekozen voor de Posbank in het Nationaal Park Veluwezoom. Je vindt hier meer informatie over het Nationaal Park, zoals bezoekersinformatie.

Route informatie:

Aantal vuistregels bij het maken van de foto’s

Heide bloeit dus in de maanden augustus en september. In de maanden van de zomer is het licht van de zon hard en ongunstig om foto’s te maken. En hiermee komen we bij de eerste vuistregel.

1. Een kwestie van licht

Licht is een belangrijk aspect bij landschapsfotografie. Licht kan een foto maken of breken. Daarom is de kwaliteit van het licht, de lichtval en de kleur van het licht erg belangrijk. In de ochtend of in de avond  is het licht voor fotografie op zijn best. Hou er rekening mee dat de heide in de schaduw erg donker kan worden. Om dit te vermijden kun je eventueel een ND filter gebruiken.

2. Regel van derden

Zorg dat je onderwerp niet in het midden van het beeld staat, want als het in het midden staat, dan wordt je foto saai. Gebruik bijvoorbeeld de alleenstaande bomen in PosBank om je foto’s meer diepte te geven.

3. Invoerende lijnen

Wees creatief met lijnen in je compositie. Zorg dat het oog van de kijker als het ware door het beeld wordt geleid door middel van een rij bomen, een weggetje, een rivier of een heg. De wandelpaden die kris kras door het terrein lopen zijn ideaal hiervoor.

4. Overdrijf met perspectief

Plaats een klein onderwerp op de voorgrond zodat je meer dimensie krijgt. Hierdoor krijgt de kijker een betere indruk van de weidsheid van het landschap. Er zijn bankjes die je hiervoor kunt gebruiken.

5. Coulissenwerking

Een foto is uiteindelijk een 2D weergave van hetgeen je ziet. Gebruik daarom verticale, horizontale of diagonale lijnen om de ogen van de kijker stap voor stap de diepte in te leiden. Gebruik bij de Posbank de randen van de heuvels of het mozaïek van de donkergroene bossen om je foto meer diepte te geven.

Apparatuur wensen

Nu we weten waar we moeten zijn en wanneer we daar moeten zijn, is de volgende stap om onze apparatuur samen te stellen. Voor het fotograferen van heide gelden in principe dezelfde regels als bij landschapsfotografie. De foto’s moeten scherp zijn, met andere woorden: een laag diafragma, denk aan F18.

Voor scherpe foto’s geldt bijna altijd: “hoe meer informatie, hoe beter het resultaat”. Daarom zijn een full frame camera en een groothoeklens een goede basis. De lenzen met een vaste brandpuntafstand zijn een betere keuze omdat hiermee de foto’s bijna altijd scherp worden.

Als accessoires moet je denken aan een statief, ND filter en polarisatie filter. Een statief is altijd handig bij slechte lichtomstandigheden.

Tot slot

Je hebt nu een goede basiskennis om creatief aan de slag te gaan. Deze tips zijn hulpmiddelen om je te leiden bij het maken van de foto’s, maar iedere fotograaf maakt zijn eigen foto’s. Dus wees creatief, je mag soms best de regels overtreden. Zorg dat je vooronderzoek goed is en dat je precies weet waar je moet staan als je de foto’s maakt. Vergeet niet te kijken naar het licht en de schaduwen, want licht is je pen en schaduw je papier.

Ik eindig met nog één belangrijke tip: Blijf oefenen! Als het de eerste keert niet lukt, dan lukt het de volgende keer zeker!